Η Παγκόσμια Ημέρα Κοιλιοκάκης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 16 Μαΐου με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας για τη νόσο που προκαλείται από τη δυσανεξία στη γλουτένη.
Εκτιμάται ότι 1 στους 100 ανθρώπους στην Ευρώπη πάσχει από κοιλιοκάκη, αριθμός που αντιστοιχεί σε περισσότερους από 7 εκατομμύρια πάσχοντες. Ωστόσο, μόλις το 25% από αυτούς έχουν λάβει διάγνωση για τη νόσο, επομένως πολλοί συνεχίζουν να ζουν με τα επιβαρυντικά συμπτώματα που προκαλεί η κατανάλωση προϊόντων με γλουτένη.
Με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Κοιλιοκάκης, μάθε και αναγνώρισε μερικούς μύθους που περιβάλλουν την κοιλιοκάκη, σύμφωνα με την Κοιλιοκάκη Ελλάς, μέλος της AOECS. Κυκλοφορούν πολλές αντιμαχόμενες και ξεπερασμένες πληροφορίες σχετικά με την κοιλιοκάκη… εδώ θα βρεις απαντήσεις στις συνηθέστερες παρανοήσεις γύρω από τη νόσο.
«Η κοιλιοκάκη είναι μία σπάνια νόσος»
Έρευνες δείχνουν ότι 1 στα 100 άτομα είναι πιθανό να νοσούν από κοιλιοκάκη. Πολλαπλές μελέτες στην Ευρώπη στις οποίες έχουν συμμετάσχει διάφορα ιδρύματα από πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και άλλοι παρόμοιοι οργανισμοί της Αυστραλίας και των Ηνωμένων Πολιτειών υποστηρίζουν ξεκάθαρα αυτή τη θεωρία.
Μία από τις μελέτες αυτές με τον τίτλο European Cluster Project (2004), η οποία περιλαμβάνει έρευνες από όλη την Ευρώπη, έδειξε ότι το ποσοστό εμφάνισης της νόσου κατά μέσο όρο είναι 1:100. Τα ποσοστά υπο-διάγνωσης της πάθησης, αποτελούν επίσης σημαντικό πρόβλημα, καθώς στις Η.Π.Α. και στο Η.Β. μόνο σε 1 από τα 8 άτομα γίνεται έγκαιρα διάγνωση για κοιλιοκάκη, ενώ στην χώρα μας το αντίστοιχο ποσοστό βάσει στατιστικών μόνο 1 στα 100 άτομα που πάσχουν.
«Η κοιλιοκάκη είναι μία απλή τροφική δυσανεξία»
Η κοιλιοκάκη δεν είναι κάποιου είδους τροφική δυσανεξία ή αλλεργία. Η κοιλιοκάκη αποτελεί αυτοάνοσο νόσημα, το οποίο σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού αντιδρά στη γλουτένη επιτιθέμενο στους ίδιους του τους ιστούς. Στην κοιλιοκάκη, η κατανάλωση γλουτένης προκαλεί βλάβες στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου και είναι πιθανόν να επιδράσει αρνητικά και σε άλλα μέρη του σώματος.
«Μόνο τα παιδιά νοσούν από κοιλιοκάκη»
Η κοιλιοκάκη μπορεί να αναπτυχθεί και να διαγνωσθεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Πιθανόν να εμφανιστεί μετά τον απογαλακτισμό, λόγω της γλουτένης που περιέχουν τα δημητριακά, σε μεγάλη ηλικία, ή σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή στη ζωή κάποιου.
Η συνηθέστερη ηλικία διάγνωσης της νόσου είναι μεταξύ 40-60 χρονών. Η διάγνωση όμως, τις περισσότερες φορές γίνεται καθυστερημένα, αφού μελέτες στο Ίδρυμα Κοιλιοκάκης του Ηνωμένου Βασιλείου (www.coeliac.co.uk) έδειξαν ότι 13 χρόνια, είναι ο μέσο όρος για τη διάγνωση ασθενών με κοιλιοκάκη.
Οι λόγοι για τους οποίους σε κάποια άτομα η κοιλιοκάκη εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία ενώ σε άλλα σε μεγαλύτερη, δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. Το άτομο δεν γεννιέται με τη νόσο αλλά με τη γενετική προδιάθεση να αναπτύξει τη νόσο. Πολλοί θεωρούν ότι κάποια γαστρεντερική μόλυνση μπορεί να είναι ένας παράγοντας που μπορεί να ενεργοποιήσει την ανάπτυξη της νόσου.
«Πρέπει να έχετε εντερικά συμπτώματα όπως διάρροια για να έχετε κοιλιοκάκη»
Η κοιλιοκάκη είναι γνωστή ως μία «πολύ-συστημική» διαταραχή, κάτι που σημαίνει ότι τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν οποιαδήποτε περιοχή του σώματός σας. Τα συμπτώματα διαφέρουν ως προς το είδος και τη σοβαρότητα, μεταξύ τω ατόμων και επίσης όλα τα συμπτώματα της νόσου δεν σχετίζονται με το έντερο.
«Μόνο τα ελλιποβαρή άτομα διαγιγνώσκονται με κοιλιοκάκη»
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα περισσότερα άτομα με κοιλιοκάκη, κατά τη διάγνωση, είναι άτομα κανονικού βάρους ή υπέρβαρα. Το σωματικό βάρος δεν πρέπει να θεωρείται ο μοναδικός παράγοντας για να αποφασίσετε πότε πρέπει ή όχι να εξεταστείτε για κοιλιοκάκη.
«Μπορείτε να ξεπεράσετε την κοιλιοκάκη»
Η κοιλιοκάκη είναι εφ’ όρου ζωής πάθηση και η δίαιτα ελεύθερης γλουτένης αποτελεί τη μόνη της θεραπεία. Αν εισαχθεί ξανά και εκ των υστέρων, γλουτένη στη δίαιτα κάποιου, το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά προκαλώντας εκ νέου βλάβες στο τοίχωμα του λεπτού εντέρου. Αν κάποιος που ακολουθεί τη δίαιτα ελεύθερης γλουτένης, εξεταστεί πάλι για κοιλιοκάκη (αιματολογικές εξετάσεις αντισωμάτων και εντερική βιοψία) τα αποτελέσματα αναμένονται να βγουν αρνητικά.
Κάτι τέτοιο φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν νοσεί πλέον από κοιλιοκάκη, αλλά ότι πολύ απλά παραμένει πιστός στη δίαιτα ελεύθερης γλουτένης. Αυτό εξηγείται αφού δεν υπάρχει γλουτένη ώστε να αντιδράσει ξανά το ανοσοποιητικό σύστημα και συνεπώς δεν ανιχνεύονται αντισώματα στο αίμα. Η αφαίρεση της γλουτένης από τη δίαιτα, επιτρέπει την αποκατάσταση της βλάβης του τοιχώματος του λεπτού εντέρου, που έχει εντοπιστεί από τη βιοψία.
«Ψίχουλα ψωμιού δεν θα βλάψουν κάποιον με κοιλιοκάκη»
Ακόμη και μία πολύ μικρή ποσότητα γλουτένης μπορεί να είναι τοξική για τα άτομα με κοιλιοκάκη. Συνεπώς είναι πολύ σημαντικό να ακολουθείτε με σύνεση κατάλληλα μέτρα για να αποφύγετε την ανάμειξη με γλουτένη.
«Αν έχω κοιλιοκάκη δεν μπορώ να φάω τίποτα»
Υπάρχουν πολλά φυσικά τρόφιμα χωρίς γλουτένη. Τρόφιμα όπως ρύζι, πατάτες και καλαμπόκι δεν περιέχουν γλουτένη και θεωρούνται ασφαλείς αμυλούχοι υδατάνθρακες. Φρούτα, λαχανικά, ξηροί καρποί, κρέας, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά είναι επίσης επιτρεπόμενα τρόφιμα και φυσικά τα άτομα με κοιλιοκάκη μπορούν ακόμη να αγοράσουν ειδικά παρασκευασμένα για την πάθησή τους προϊόντα, ελεύθερα γλουτένης.
«Μόνο άτομα με ευρωπαϊκή καταγωγή νοσούν από κοιλιοκάκη»
Άνθρωποι όλων των εθνικοτήτων μπορεί να νοσήσουν από κοιλιοκάκη. Πρόκειται για κοινή νόσο που απαντάται όχι μόνο στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική αλλά και σε χώρες της Μέσης Ανατολής, Ν. Ασίας, Αυστραλίας, Βόρειας Αφρικής και Νοτίου Αμερικής.
