Ως Βιοτέχνες Αρτοποιοί την Καθαρά Δευτέρα έχουμε την τιμητική μας, καθώς θα ζυμώσουμε και θα ψήσουμε την παραδοσιακή μας Λαγάνα. Καλό θα ήταν λοιπόν να θυμίσουμε στους φίλους μας τι συμβολίζει και από πού έλκει την ονομασία του αυτό το διαφορετικό και τόσο γευστικό ψωμί και γιατί καθιερώθηκε να τρώγεται την συγκεκριμένη μέρα.
Η Καθαρά Δευτέρα φίλες και φίλοι είναι η αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής, μιας περιόδου νηστείας που ετοιμαζόμαστε για την Λαμπρή και διαρκεί περίπου σαράντα μέρες. Με την μέρα αυτή συνδέονται πολλά έθιμα και συνήθειες χρόνων. Η Λαγάνα λοιπόν είναι ένα πλατύ και λεπτό ψωμί με μπόλικη κόρα, όπως πουλιέται σήμερα στους Φούρνους. Όμως στην πραγματικότητα η Λαγάνα ήταν το ψωμί που δεν έχει μέσα του καθόλου προζύμι, δηλαδή άζυμος άρτος, φτιαγμένος μόνο με αλεύρι και νερό, που παρέμενε έτσι λεπτό και καθισμένο, όπως και οι Χριστιανοί που δεν έπρεπε να φουσκώνουν από έπαρση και αλαζονεία. Ήταν ένα πρόχειρο ψωμί, που δεν χρειαζόταν προετοιμασία, έτσι ώστε να μπορούν οι πιστοί να ασχοληθούν με πιο πνευματικές αναζητήσεις, όπως ήταν η προσευχή. Συμβόλιζε όμως και την καθαρότητα της ψυχής, αφού η ζύμωση ως διαδικασία αλλοίωνε την αρχική κατάσταση των συστατικών του ψωμιού, και για αυτό δεν επιτρεπόταν κατά την διάρκεια της νηστείας η χρήση ένζυμων ψωμιών.
Η Ιστορία της Λαγάνας διατρέχει όλη την διατροφική παράδοση από την Αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις Εκκλησιάζουσες, ο Οράτιος σε κείμενα του την αναφέρουν. Επίσης τέτοιο ψωμί-άζυμο αναφέρεται στην Παλαιά Διαθήκη ως το ψωμί που έφτιαξαν οι Ισραηλίτες την νύχτα πριν την έξοδο από την Αίγυπτο. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος οι Ισραηλίτες έτρωγαν άζυμο ψωμί για όλες τις μέρες του εβραϊκού Πάσχα όπως όριζε ο Μωσαϊκός νόμος, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο Αρτο. Το έθιμο της Λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή και σουσαμένια και καταναλώνεται την Καθαρά Δευτέρα, την Πρώτη μέρα της Σαρακοστής.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας Λαγάνα είναι ένα προϊόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία και θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενιές να ξεχάσουν τις παλιές Σαρακοστιανές μυρωδιές.
Οι Αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη Λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενιές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν την Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας. Και φέτος λοιπόν σε όλους τους Φούρνους, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας θα μοσχοβολήσει φρεσκοψημένη Λαγάνα, που θα αποτελέσει τον αδιαμφισβήτητο πρωταγωνιστή και στο φετινό καθαροδευτεριάτικο τραπέζι της Ελληνικής Οικογένειας.
Και θυμηθείτε :Η Λαγάνα κόβεται με το χέρι και τρώγεται ζεστή για περισσότερη ευχαρίστηση!
ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ
